Σημεία σύγκρισης κειμένων
λογοτεχνίας – ενδεικτικές ερωτήσεις
1. Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Με τούτη την
αγάπη, λέω, πως μια μέρα… ή να το ξέχασα» και Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της Κύπρος: «Φίλοι του άλλου πολέμου…»
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε τη στάση των προσώπων απέναντι στους Άγγλους στα
δύο αποσπάσματα. Να αιτιολογήσετε.
2.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Ναι, η πιο
μεγάλη πράξη της ζωής μας είναι η απόφαση του θανάτου μας,…ανάγκες σου) και Οδ. Ελύτη, άσμα δ΄: «Ένα το
χελιδόνι… αίμα τους»
-
Ποια
στάση ζωής υποδεικνύουν τα δύο αποσπάσματα. Συγκρίνετε.
3.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Κι έλεγα
μέσα μου: δε φτάνει το τραπέζι…ανέβηκα στο βουνό» και
Σ. Τσίρκα, Αριάγνη: «Κυρά,
είπε ο Διονύσης στην Αριάγνη. Τι τον αγριοκοιτάς έτσι;…άλλο τσιγαράς κι άλλο
γκαρσόνι… Πληρώνει πρόσωπο, με κατάλαβες;»
-
Να
παρουσιάσετε τις απόψεις που εκφράζονται στα δύο αποσπάσματα και να τις
συγκρίνετε ως προς την ηθική τους διάσταση. Ποιον από τους δύο δικαίωσε η
ιστορία;
4.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Κι έλεγα
μέσα μου: δε φτάνει το τραπέζι…ανέβηκα στο βουνό και
Σ. Τσίρκα, Αριάγνη: «Γιατί γουμάρια; …Πού θα σας
βγάλουν αυτά τα μυαλά;
-
Να
εντοπίσετε κοινά χαρακτηριστικά στις σκέψεις των ηρώων των δύο αποσπασμάτων.
5. Γ.Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Κι έλεγα μέσα μου: δε φτάνει το
τραπέζι…ανέβηκα στο βουνό» και Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Τα
τελευταία χρόνια είχε κι αυτός την Καπούη* του… τι φταίει να παίρνει πάλι μπάλα
τους δρόμους;»
-
Με
βάση τα δύο αποσπάσματα:
(α) Να εντοπίσετε τα στάδια της πορείας της ζωής των
ηρώων.
(β) Να συγκρίνετε τις πορείες των δύο ηρώων.
6. Γ. Φ. Πιερίδη, Πορτοκαλόκηπος: «Όμως
μετά την ταφή του Αρτέμη… δουλειά» και Μ. Χάκκα, Το ψαράκι
της γυάλας: «Ήταν μια χαρά βολεμένος και τώρα το
κυνηγητό και πού να πάει;… θα πέσουν»
-
Ποιο
είναι το κοινό χαρακτηριστικό στα δύο αυτά αποσπάσματα;
-
Ο
ήρωας του κάθε ενός από τα πιο πάνω αποσπάσματα καλείται να αντιμετωπίσει νέα
δεδομένα στη ζωή του. (α) Ποια είναι αυτά και σε ποιους εξωτερικούς παράγοντες
οφείλονται (για τον καθένα). (β) Με ποιο τρόπο θα αντιδράσει ο κάθε ένας από
τους δύο ήρωες στις νέες συνθήκες που καλείται να αντιμετωπίσει;
7. Γ. Ιωάννου, +13-12-43: «Πήραν να κατηφορίζουν...» και Τ. Σινόπουλου, Ο καιόμενος.
-
Να
παρουσιάσετε τη στάση του αφηγητή απέναντι στα διαδραματιζόμενα στο διήγημα του
Γ. Ιωάννου και αυτήν του ποιητή στο ποίημα του Τ. Σινόπουλου. Στη συνέχεια να
τις συγκρίνετε. (Η ίδια ερώτηση και για τη στάση του πλήθους)
8.
Γ.Φ. Πιερίδη, Ο πορτοκαλόκηπος: «Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό ένας καινούριος άνεμος πήρε να φυσάει…» και Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί, άσμα δ:
«σάλεψε σαν το σπέρμα…».
-
Να
εντοπίσετε αναλογίες στα δύο αποσπάσματα τοποθετώντας τα στο ιστορικό τους
περιβάλλον.
-
Ποια
κοινά χαρακτηριστικά παρουσιάζουν τα ιστορικά γεγονότα όπως διαφαίνονται μέσα
στα δύο αποσπάσματα και ποια είναι η «κινητήρια» δύναμη των γεγονότων;
9.
Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της Κύπρος: «Δεν αργεί να καρπίσει τ’ αστάχυ… νήσος
τις έστι...» και Γ.Φ.
Πιερίδη, Ο πορτοκαλόκηπος: «Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό ένας
καινούριος άνεμος πήρε να φυσάει, η συνείδηση του εθνισμού του»…
-
Να
αναπτύξετε το νόημα των δύο αποσπασμάτων σε δύο χωριστές παραγράφους. Ποιο είναι το κοινό θέμα των δύο
αποσπασμάτων; Ποιες ομοιότητες
βρίσκετε στις αντιδράσεις των ανθρώπων;
10. Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της
Κύπρος: «Φίλοι του άλλου πολέμου…γυρίσει» και Ν. Κάσδαγλη, Σοροκάδα: «δε γινότανε καλύτερη φροντίδα,…
μισοπνιγμένους»
-
Ποια
κοινά χαρακτηριστικά παρατηρούνται στη συμπεριφορά και το ήθος των προσώπων («φίλοι
του άλλου πολέμου», «καπετάνιος»); Αφού αναζητήσετε τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς για τον
καθένα τους, να διατυπώσετε ένα γενικότερο συμπέρασμα.
11.
Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της Κύπρος και Ν. Κάσδαγλη, Σοροκάδα.
-
Να
εντοπίσετε τα στοιχεία της ύβρεως, της νέμεσης και της κάθαρσης κάθε ένα από τα
δύο κείμενα.
12.
Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της Κύπρος: «Φίλοι
του άλλου πολέμου…γυρίσει» και Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Με τούτη την αγάπη μια μέρα οι ξύλινοι
σταυροί θα μπουμπουκιάσουν τριαντάφυλλα… ή να το ξέχασα»
-
Τα
δύο αποσπάσματα αναφέρονται στον ίδιο κατακτητή. Ποιος είναι αυτός (πού, πότε)
και ποια είναι στάση υποδηλώνεται απέναντί τους στο κάθε απόσπασμα. Να
αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
13. Γ. Σεφέρη, Σαλαμίνα της
Κύπρος: «Τώρα καλύτερα να λησμονήσουμε…τη γνώμη των δυνατών…» και Σ. Τσίρκα, Αριάγνη: «Ήρθε στο νοσοκομείο και με βρήκε κάποιος Μίστερ Μπράουν, της
Μυστικής… Σπουδαίο κεφάλι αυτός ο Μίστερ Μπράουν »
-
Να
εντοπίσετε αναλογίες / κοινά στοιχεία ανάμεσα στα δύο αποσπάσματα.
-
Τι
κοινό υπάρχει ανάμεσα στους δυνατούς στο ποίημα Σαλαμίνα της Κύπρος και το Μίστερ Μπράουν στο
απόσπασμα από την Αριάγνη;
-
Πώς
ο ποιητής «βλέπει» τους δυνατούς στο ποίημα Σαλαμίνα της Κύπρος, και πώς τα δύο πρόσωπα που
συνδιαλέγονται στο απόσπασμα από την Αριάγνη «βλέπουν» το Μίστερ Μπράουν;
14.
Γ. Ιωάννου,13-12-43U και Ν. Κάσδαγλη, Σοροκάδα
-
Να
βρείτε και να γράψετε κοινά χαρακτηριστικά της τεχνικής των δύο συγγραφέων.
15.
Γ. Φ. Πιερίδη, Πορτοκαλόκηπος: «Ήταν η γλυκύτατη ώρα, που προμηνάει… δουλειά» και Ν. Κάσδαγλη, Σοροκάδα: «Μόνο
που πήρε σοροκάδα τ’ απόγιομα. […] Οι Αμερικάνοι πηδούσανε στη θάλασσα σαν τα
μπακακάκια,…»
-
Στα
πιο πάνω αποσπάσματα η φύση φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην
εξέλιξη της δράσης / στη λύση του έργου. Ποιος είναι αυτός; Εξηγήστε.
16.
Γ. Φ. Πιερίδη, Πορτοκαλόκηπος: «Ήταν η γλυκύτατη ώρα, που προμηνάει… δουλειά» και Γ. Ιωάννου,+13-12-43: «Ήταν κι ένα βραχάκι εκεί …»
-
Ποια
είναι η σχέση της φύσης με το δρώμενο, σε κάθε ένα από τα δύο αποσπάσματα;
17. Γ. Φ. Πιερίδη, Ο πορτοκαλόκηπος: «Ωστόσο,
τον τελευταίο καιρό ένας καινούριος άνεμος πήρε να φυσάει…» και Π. Μηχανικού, Ονήσιλος: «Δέκα χρόνια
έστελλε τις μέλισσές του…ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα χωρίς τίποτα να
νιώσουμε.»
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε τη συμπεριφορά των Κυπρίων στα δύο αποσπάσματα,
τοποθετώντας την μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της κάθε εποχής.
18. Π. Μηχανικού, Ονήσιλος: «Δέκα χρόνια έστελλε τις μέλισσές
του…ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα χωρίς τίποτα να νιώσουμε.» και Κ. Π. Καβάφη, Απολείπειν ο θεός
Αντώνιον: «Σαν έξαφνα ώρα μεσάνυχτα ακουστεί αόρατος θίασος να περνά…»
- Ποιο
ρόλο διαδραματίζουν «οι μέλισσες» και ποιο «ο θίασος» σε κάθε ένα από τα πιο
πάνω ποιήματα;
19.
Π. Μηχανικού, Ονήσιλος: «Δέκα χρόνια
έστελλε τις μέλισσές του…ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα χωρίς τίποτα να
νιώσουμε.» και Γ. Ιωάννου,
+13-12-43: «Καλά
τους έκαναν… Κανένας δεν αντιμίλησε.»
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε το ήθος των προσώπων και τη στάση τους απέναντι
στα κοινωνικο-ιστορικά γεγονότα.
20. Π. Μηχανικού, Ονήσιλος: «Δέκα χρόνια έστελλε τις μέλισσές
του…ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα χωρίς τίποτα να νιώσουμε.» και Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Ήταν μια χαρά βολεμένος και τώρα το κυνηγητό και πού να πάει;…» και «η τηλεόραση μόνο εμβατήρια παίζει, για το ποδόσφαιρο τίποτε…»
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε το ήθος των προσώπων και τη στάση τους απέναντι
στα κοινωνικο-ιστορικά γεγονότα της εποχής τους.
21.
Π. Μηχανικού, Ονήσιλος: «Δέκα χρόνια
έστελλε τις μέλισσές του…ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα χωρίς τίποτα να
νιώσουμε.» και Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός:
«Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής μας είναι η απόφαση του θανάτου μας,…ανάγκες
σου)
-
Να
δώσετε το νόημα των δύο πιο πάνω αποσπασμάτων, να αναφέρετε σε ποιες ιστορικές
περιόδους της νεότερης ιστορίας της Κύπρου αναφέρεται το καθένα και να
εντοπίσετε τη βασική νοηματική διαφορά.
22.
Μ. Αναγνωστάκη, Θεσσαλονίκη, Μέρες του
1969 μ.Χ. «Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει… Η Ελλάς των Ελλήνων.» και Κ. Μόντη, Έλληνες ποιητές.
-
Να
συγκρίνετε τη στάση των δύο ποιητών απέναντι στην Ελλάδα. Αιτιολογήστε.
23. Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί, Ψαλμός Α΄ και Κ. Μόντη, Έλληνες ποιητές.
-
Να
προσδιορίσετε το κοινό θέμα των δύο ποιητικών κειμένων και τους εκφραστικούς
τρόπους (τεχνική) με τους οποίους ο κάθε ποιητής προβάλλει αυτό το θέμα.
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε τα συναισθήματα και τη στάση των δύο ποιητών
απέναντι στην ελληνική γλώσσα.
24.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Ο πατέρας
θα με γνωρίσει στο νεκροτομείο απ΄’ τις χοντρές ελληνικές κοκάλες μου,…» και Κ. Μόντη, Έλληνες ποιητές.
-
Να
συγκρίνετε τη στάση του ήρωα στο ποίημα «Αποχαιρετισμός» με αυτήν του ποιητή Κ.
Μόντη στο ποίημα «Έλληνες ποιητές» όσον αφορά την ελληνική τους ιθαγένεια.
25.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Άντε γριά
μάνα, μην αρχίσεις τώρα τις κλάψες…» και Κ. Π. Καβάφη, Απολείπειν ο θεός Αντώνιον: «Σαν έτοιμος από καιρό,
σα θαρραλέος… χάνεις»
-
Να
δώσετε την κοινή τεχνική που χρησιμοποιούν οι δύο ποιητές.
-
Να
χαρακτηρίσετε το ήθος των προσώπων στα δύο αποσπάσματα επισημαίνοντας τα κοινά
ή διαφορετικά στοιχεία που αυτά παρουσιάζουν.
26.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Όλο σας
αποχαιρετώ κι ακόμα μένω. Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής μας είναι η απόφαση
του θανάτου μας… Το’ μαθα.» και Κ. Π. Καβάφη, Απολείπειν ο θεός Αντώνιον: «Σαν έτοιμος από καιρό, σα
θαρραλέος…»
-
Ποια
παρόμοια ιδέα διαφαίνεται μέσα στα πιο πάνω αποσπάσματα;
-
Οι
ήρωες των πιο πάνω αποσπασμάτων βρίσκονται μπροστά στο «τέλος» και καλούνται να
αποχαιρετίσουν τη μέχρι τώρα ζωή τους. Να παρουσιάσετε και να συγκρίνετε:
(α) τα αίτια αυτού του
«τέλους».
(β) τα συναισθήματα που τους
διακατέχουν
(γ) τη στάση που ο πρώτος
τηρεί και ο δεύτερος καλείται να τηρήσει απέναντι σε αυτά που χάνουν.
27.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Κι έλεγα
μέσα μου: δε φτάνει το τραπέζι…ανέβηκα στο βουνό» και Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Μέσα στο γενικό πανικό πέσαν όλοι
στα τρόφιμα… τόσο συχνά αυτός ο τόπος.»
-
Να
παρουσιάσετε και να συγκρίνετε (να αντιπαραβάλετε) τη συμπεριφορά και το ήθος
των προσώπων στα δύο αποσπάσματα.
28.
Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Όλο σας
αποχαιρετώ κι ακόμα μένω. Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής μας είναι η απόφαση
του θανάτου μας… πιο πέρα απ’ τις ανάγκες σου.» και Μ. Χάκκα, Το
ψαράκι της γυάλας: «Πώς θα πέσουν; Άκουσε μια φωνή μέσα του,… ας κατεβούνε στο
κέντρο οι νέοι».
-
Οι
ήρωες και των δύο πιο πάνω αποσπασμάτων βρίσκονται αντιμέτωποι με το θέμα του
χρέους και της ευθύνης.
(α) Ποιος είναι ο
προβληματισμός του κάθε ήρωα σχετικά με το θέμα αυτό;
(β) Ποια είναι η τελική
απόφαση του κάθε ήρωα;
(γ) Να συγκρίνετε και να
σχολιάσετε τις τελικές αποφάσεις των δύο ηρώων.
29.
Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Τα
τελευταία χρόνια είχε κι αυτός την Καπούη του… δεν είχε δύναμη» και Μ. Αναγνωστάκη, Θεσσαλονίκη, Μέρες
του 1969 μ.Χ.
-
Να
αναφέρετε το ιστορικό υπόβαθρο των δύο κειμένων.
-
Να
εντοπίσετε το φαινόμενο της φθοράς και της παραίτησης στα πιο πάνω κείμενα.
-
Να
εντοπίσετε τα στοιχεία ειρωνείας.
30.
Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Πρώτη
φορά περπατούσε μ’ αυτό τον τρόπο κι απορούσε κι ο ίδιος όταν τσάκωσε τον εαυτό
του να δουλεύει μέσα του το εμβατήριο, […] Ένα τίποτε είναι η
αποδοχή της κατάστασης κι έπειτα γυρίζεις στο σπίτι σου.» και Μ. Αναγνωστάκη, Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.: «Προς το παρόν,
στον παλιό δρόμο που λέγαμε… μεταναστεύουν.»
-
Με
ποια ιστορική περιπέτεια τα ελληνισμού σχετίζονται τα πιο πάνω αποσπάσματα;
-
Ποια
χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής αποτυπώνονται και στα δύο αποσπάσματα; Τεκμηριώστε
την απάντησή σας.
31.
Μ. Χάκκα, Το ψαράκι της γυάλας: «Μέσα
στο γενικό πανικό πέσαν όλοι στα τρόφιμα… τόσο συχνά αυτός ο τόπος.» και Μ. Αναγνωστάκη, Θεσσαλονίκη, Μέρες
του 1969 μ.Χ.: «Προς το παρόν, στον παλιό δρόμο που λέγαμε… μεταναστεύουν.»
-
Στα
δύο αποσπάσματα, που αναφέρονται στην ίδια ιστορική περίοδο, υπάρχουν αναλογίες
όσον αφορά στο πολιτικό κλίμα και στη συμπεριφορά των ανθρώπων.
(α) Να στηρίξετε αυτή τη
θέση αναφερόμενοι σε στοιχεία από τα αποσπάσματα.
(β) Πώς αντιμετωπίζεται αυτή
η συμπεριφορά εκ μέρους των δύο συγγραφέων.
32. Γ. Ρίτσου, Αποχαιρετισμός: «Έτσι βρέθηκα σε τούτη τη σπηλιά που το
στόμιό της βλέπει ολόισα στον ήλιο…»
και Τ. Σινόπουλου, Ο
καιόμενος.
-
Να
συγκρίνετε τον ήρωα του ποιήματος «Αποχαιρετισμός» με τον καιόμενο στο ομώνυμο
ποίημα, ως προς το ήθος τους.
-
Τι
συμβολίζει ο ήλιος σε κάθε ένα από τα δύο ποιήματα;
-
Να
αναλύσετε και να συγκρίνετε την παρουσία του ήλιου, όπως αυτή εμφανίζεται στις
δύο ποιητικές συνθέσεις.
33. Στρ. Τσίρκα, Αριάγνη και Κ. Χαραλαμπίδη, Στα στέφανα της
κόρης του
-
Ποιο
κοινό θέμα προβάλλεται στα δύο κείμενα.
34.
Στρ. Τσίρκα, Αριάγνη: «Μια ζωή που
έζησες, την έζησες, δε τη βρίσκεις αλλού…» και Κ.Π.
Καβάφη, Πόλις: «Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα ’βρεις άλλες
θάλασσες…»
-
Πώς
διαγράφεται η σχέση του ανθρώπου με το χώρο και το περιβάλλον του στα πιο πάνω
παραθέματα;
35. Τ. Σινόπουλου, Ο καιόμενος: «Στην εποχή μας… Ο ποιητής μοιράζεται
στα δύο.» και Π. Μηχανικού,
Ονήσιλος: «Κι όταν το ποδοβολητό…το θρυμμάτισε απάνω στο κεφάλι μου.»
-
Πώς
διαφαίνεται στα πιο πάνω αποσπάσματα ο ρόλος του ποιητή (και του πνευματικού
ανθρώπου γενικότερα) απέναντι στην εποχή του;
36.
Κ. Π. Καβάφη, Πόλις και Κ. Π. Καβάφη, Απολείπειν ο θεός
Αντώνιον και Μ.
Αναγνωστάκη, Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.
-
Να
επισημάνετε τις διαφορετικές εκδοχές πόλεων στα τρία αυτά ποιήματα και να
περιγράψετε την καθεμιά από αυτές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου