Το δοκίμιο, όπως το δηλώνει και η λέξη, είναι μια δοκιμή, μια απόπειρα για προσέγγιση και προβληματισμό πάνω σε θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο. Είναι μια σύντομη μελέτη που πραγματεύεται προβλήματα φιλολογικά, φιλοσοφικά, επιστημονικά, κοινωνικά καθώς και θέματα λογοτεχνίας.
Στόχος του δοκιμίου είναι :
Ø να προβληματίσει
Ø να θέσει ερωτήματα
Ø να διδάξει
Ø να συγκινήσει
Ø να τέρψει
Ø να καλλιεργήσει
Τα χαρακτηριστικά του δοκιμίου είναι :
Ø Η σαφήνεια
Ø Η καλλιέπεια (πλούσια και προσεγμένη έκφραση)
Ø Η διαλεκτική προσέγγιση (αντιπαραβολή θέσεων)
Είδη δοκιμίων :
Α) Αποδεικτικό δοκίμιο :
Ο συγγραφέας αποπειράται να πείσει τον αναγνώστη με τη χρήση κυρίως επιχειρημάτων και τεκμηρίων.
Β) Στοχαστικό δοκίμιο:
Ο συγγραφέας εκθέτει τους προβληματισμούς του ακολουθώντας μια συνειρμική πορεία σύνθεσης.
Αποδεικτικό Στοχαστικό
| Σκοπός | · πειθώ · προβληματισμός |
|
| Περιεχόμενο | • παρατηρήσεις • διαπιστώσεις • επισημάνσεις • προβληματισμοί • επιχειρηματολογία | |
| Πορεία | · υπεράσπιση θέσης · ανασκευή θέσης · διασαφήνιση εννοιών · ανάλυση · διερεύνηση προβλήματος | περιπλάνηση στο χώρο των ιδεών |
| Τρόποι πειθούς | · κυριαρχεί η επίκληση στη λογική | κυριαρχεί η επίκληση στο συναίσθημα |
| Δομή | Εισαγωγή: Έκθεση του προβληματισμού με απώτερο σκοπό την πρόκληση ενδιαφέροντος. Ανάπτυξη: Παράθεση του αποδεικτικού υλικού με λογική οργάνωση. Επίλογος: | Εισαγωγή: Έκθεση του προβληματισμού με απώτερο σκοπό την πρόκληση ενδιαφέροντος. Ανάπτυξη: Παράθεση του στοχασμού με συνειρμική οργάνωση. Επίλογος: Συμπυκνωμένη παρουσίαση του κύριου μέρους. |
| Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δομής | · αυστηρή λογική οργάνωση · παραγωγική, επαγωγική ή και αναλογική συλλογιστική πορεία · νοηματική συνοχή |
|
| Γλώσσα | · δηλωτική κυριολεκτική αναφορική | - συνυποδηλωτική - μεταφορική - συγκινησιακή |
| Ύφος | · σοβαρό · επίσημο · αυστηρό | - σοβαρό - γλαφυρό - άμεσο – οικείο |
Υλικό Συμβούλων Φιλολόγων 2004-2005
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου