Λύσεις διαγωνίσματος 2/12/12

Κείμενο: Γ. Μπαμπινιώτη, Έχει µέλλον η Παιδεία µας; Το ΒΗΜΑ, Νέες Εποχές, 31/12/2011

ΛΥΚΕΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ – ΛΕΜΕΣΟΣ

Λύσεις Διαγωνίσματος Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ: Έκφραση – Έκθεση Ημερομηνία: 2/11/2012

Διαγώνισμα και λύσεις: Καθηγήτρια: Βαλεντίνα Σαλτέ

---

Μέρος Α: Αδίδακτο κείμενο                                                                 (μονάδες 20)Απαντήσεις ερωτήσεων:

Α1.    Σημεία περίληψης:

-        Το μέλλον της χώρας μας (που μαστίζεται από την οικονομική κρίση) εξαρτάται από την Παιδεία. (μ.1)

-        Οι εκάστοτε μεταρρυθμιστικές προσπάθειες βασίζονταν στην προσφορά χρήσιμων τεχνικών εφαρμογής σχετικών με την ύλη και τα μέσα διδασκαλίας, αδιαφορώντας για την ουσία μιας ποιοτικής Παιδείας που διαμορφώνει τον κοινωνικά υπεύθυνο και καλλιεργημένο πολίτη. (μ.2)

-        Οι αρχές, οι αξίες και τα ιδανικά που πηγάζουν από την ιστορία και την παράδοση στηρίζουν την κοινωνία και εμπνέουν το λαό. (μ.1)

-        Στην Ελλάδα αυτά υπονομεύτηκαν στο όνομα ενός επιπόλαιου προοδευτισμού με αποτέλεσμα (να κλονιστεί η Παιδεία και) να οδηγηθεί η νεολαία στη σύγχυση και να εκτρέπεται προς τη βία. (μ.1)

-        Ο όγκος των πληροφοριών που παρέχεται σήμερα στους μαθητές τους απομακρύνει από την αγάπη για τον κόσμο της γνώσης. (μ.1)

-        Η χώρα θα βγει από τα δεινά της κρίσης εάν απαλλαγούμε από τη χρηστική αντίληψη της Παιδείας και την αντιληφθούμε ως μια πηγή αυτογνωσίας, καλλιέργειας και ανθρωπιάς.  (μ.1)

(μ. 8: δίνονται 7μ. για τα σωστά σημεία χωρίς φλυαρίες και επαναλήψεις + 1μ. για συνοχή του κειμένου)

Α2.    (α) Δομικά στοιχεία της δεύτερης παραγράφου

• Θεματική πρόταση: «Στην πατρίδα µας ....  αλλά στις τεχνικές εφαρµογής.»
• Λεπτομέρειες: «Εξηγούµαι: Χρήσιµο είναι να .... συμπληρώνουν τα βασικά.»
• Κατακλείδα: Δεν υπάρχει

(μ. 1: σωστή ορολογία: 0.5μ, εντοπισμός Θ.Π.: 0.25, διαπίστωση ότι δεν υπάρχει κατακλείδα: 0.25)

Δύο τρόποι ανάπτυξης της παραγράφου:

§       Σύγκριση και αντίθεση: Στη θεματική περίοδο αναφέρεται ότι αυτά επιχειρούνται με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις συνιστούν απλώς τεχνικές εφαρμογής και δεν αποτελούν την ουσία της Παιδείας. Στις λεπτομέρειες αναπτύσσεται αυτή η αντίθεση ανάμεσα στα χρήσιμα της εκπαίδευσης και στα ωφέλιμα της Παιδείας.

§       Παραδείγματα: Από τη θεματική περίοδο φαίνεται ότι χρειάζονται διευκρινίσεις για το τι είναι τεχνικές εφαρμογής και τι Παιδεία. Στις λεπτομέρειες δίνονται παραδείγματα που φωτίζουν τι είναι χρήσιμο (π.χ. έκταση της ύλης, χρήση ψηφιακής τεχνολογίας) και τι αποτελεί την ουσία της Παιδεία (π.χ. Παιδεία που µορφώνει πολίτες υπεύθυνους, πολίτες σκεπτόµενους, πολίτες κοινωνικά ευαίσθητους)

(μ.3: 2Χ 0.5 για αναφορά + 2Χ1 για τεκμηρίωση)

         (β) Στην τρίτη παράγραφο ο συγγραφέας κάνει επίθεση στο ήθος του αντιπάλου.

Να τεκμηριώσετε την πιο πάνω θέση (ι) εντοπίζοντας στο κείμενο και αναφέροντας ποιος/ποιοι είναι ο αντίπαλος/οι και (ιι) εξηγώντας το κατηγορητήριο που τους προσάπτει.

Απάντηση:

Ο συγγραφέας κατηγορεί / επιτίθεται σε αυτούς που .....  υπονόμευσαν την παιδεία του τόπου.

-        Αντίπαλοι: Αυτοί που - εν ονόµατι ενός αβαθούς προοδευτισµού και σειράς ιδεολογηµάτων - υπονόμευσαν τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά που συγκινούν το λαό και εμπνέουν τους νέους και που πηγάζουν µέσα από την ιστορία και την παράδοση του τόπου (με άλλα λόγια τα στοιχεία της εθνικής μας Παιδείας) µε τη δικαιολογία ότι δήθεν η παιδεία αυτή αποτελεί χρηστοµάθεια ή ηθικολογία ή ξεπερασµένες συντηρητικές ιδέες.                                 (μ.2)

-        Κατηγορητήριο: Με τη στάση τους αυτή (δηλαδή αμφισβητώντας  τις ιδέες, τις αρχές και πρότυπα ζωής που µπορούν να συγκινήσουν και να εµπνεύσουν τους νέους) κλόνισαν τα θεµέλια της Παιδείας, με αποτέλεσμα ένας ολόκληρος κόσµος νέων παιδιών να βρεθεί χωρίς εσωτερικά στηρίγµατα, σηµεία αναφοράς και πρότυπα ήθους σε µια σύγχυση και αβεβαιότητα που τους γεννά πικρίες, επιθετικότητα και τους εκτρέπει στην αναζήτηση ξένων προτύπων που επιδεινώνουν την κατάσταση.                                                                                                                         (μ.2)

Α3. Να παρουσιάσετε σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων δύο προβλήματα που εντοπίζει ο συγγραφέας στο υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα.

Προβλήματα:

-        Οι μεταρρυθµιστικές προσπάθειες βασίζονται όχι στην ουσία τής Παιδείας αλλά στις τεχνικές εφαρµογής, στο χρήσιμο και όχι στο ωφέλιμο

-        Τα στοιχεία που πηγάζουν µέσα από την ιστορία και την παράδοση του τόπου, ως ιδέες, αρχές και πρότυπα ζωής που µπορούν να συγκινήσουν και να εµπνεύσουν έχουν ατονήσει ή υπονομευτεί

-        Ο όγκος των πληροφοριών µε τις οποίες φορτώνουµε τους µαθητές, πληροφορίες που σπάνια περνούν το κατώφλι της πραγµατικής γνώσης και που ξεχνιούνται αφήνοντας ελάχιστα ίχνη

-        Ο έρωτας της λυτρωτικής γνώσης που ρίχνει φως γύρω µας και η αγάπη για το σχολείο ως ιερό χώρο αφύπνισης του νου κατάντησε άπιαστο όνειρο

-        Άπιαστο όνειρο η εκτίµηση στον δάσκαλο ως πηγή της γνώσης

-        Άπιαστο όνειρο το δέσιµο µε το βιβλίο ως µετάβαση στον κόσµο της γνώσης

-        Χρηστική αντίληψη της Παιδείας ως απλής πύλης εισόδου στα πανεπιστήµια

-        Το σχολείο έχει καταντήσει αγγαρεία και όχι απόλαυση

(μ.4: 2Χ 1 για εντοπισμό προβλήματος και 2Χ1 για ανάπτυξη/επεξήγηση)

Μέρος Β: Γλώσσα                                                                                                 (μονάδες 10)

Β1.       Συνώνυμα:

·       κρίση που µαστίζει τη χώρα µας = ταλανίζει, βασανίζει, ταλαιπωρεί, κατατρύχει, λυμαίνεται, πλήττει, (ρημάζει, καταστρέφει, αφανίζει)

·       Χρήσιµα είναι αδιαµφισβητήτως και πολλά άλλα = αναντίρρητα, αναμφίβολα, αναντίλεκτα, αδιαφιλονίκητα, ασυζητητί, βεβαίως, βεβαίοτατα, σίγουρα, ...

·       εν ονόµατι ενός αβαθούς προοδευτισµού = ρηχού, επιφανειακού, επιδερμικού, επιπόλαιου

·       χωρίς εσωτερικά στηρίγµατα = ερείσματα

·       υπονοµεύει κάθε έννοια ουσιαστικής Παιδείας ­= υποσκάπτει, επιβουλεύεται

·       της λυτρωτικής γνώσης που ρίχνει φως γύρω µας = σωτήριος, (απ)ελευθερωτικής

(μ. 3: 6Χ0.5)

Β2.       Αντώνυμα:

·       πολίτες υπεύθυνους # πολίτες ανεύθυνους

·       εξοικείωση µε τη µαθηµατική σκέψη # αποξένωση, απομάκρυνση, αποστασιοποίηση από τη μαθηματική σκέψη

·       επιδεινώνουν την κατάσταση # βελτιώνουν, καλυτερεύουν την κατάσταση

·       µετέχει στην αναζήτηση της γνώσης # απέχει από την αναζήτηση της γνώσης

(μ. 3: 4Χ0.5 αντώνυμο + 2Χ0.5 για την ορθή σύνταξη των β και δ)

Β3.      Να δώσετε για κάθε ένα από τα ακόλουθα ρήματα : (α) ένα παράγωγο/ομόριζο ουσιαστικό και (β) ένα παράγωγο/ομόριζο επίθετο:

Ρήμα	Ουσιαστικό	Επίθετο
βασίζονται	η βάση	βάσιμος, -η, -ο βασικός, -η, -ο
Φρονώ	το φρόνημα, η φρόνηση ο φρονηματισμός, (η φρονιμάδα)	φρόνιμος, -η, -ο φρονηματιστικός, -η, -ο
συνέχει	η συνοχή, η συνεκτικότητα (η συνέχεια)	συνεκτικός, -η, -ο συνεχής, -ης, -ες
πηγάζουν	το πηγάδι, η πηγή	πηγαίος, -α, -ο

(μ. 4: 8Χ 0.5)