Άγνωστο κείμενο: Σ. Ν. Αλαχιώτη, καθηγητή
Γενετικής, Ανθρώπινα δικαιώματα στην «πρέσα» της τεχνολογίας,εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 11/10/2009
(απόσπασμα)
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Λύκειο Απ. Πέτρου και Παύλου, τμήμα Γ9, Β Τετράμηνο
Καθηγήτρια: Βαλεντίνα Σαλτέ
Θεματικός κύκλος: Επιστήμη - Τεχνολογία
ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ
ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ
Μέρος Α: Αδίδακτο κείμενο (μονάδες
20)
Να διαβάσετε το
πιο κάτω κείμενο και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:
Βρισκόμαστε αναμφίβολα στο κορυφαίο σημείο του
νεοτεχνολογικού πολιτισμού μας, με τη λεωφόρο αυτή να χαράσσεται
από τις επιστημονικές αιχμές της Γενετικής και της Μικροηλεκτρονικής, στις
οποίες προστέθηκε πρόσφατα και η Νανοτεχνολογία. Βιώνουμε, περιδιαβαίνοντας
αυτή τη λεωφόρο, μια συναρπαστική εποχή στις σχέσεις μας με τις
«μηχανές»· μια σχέση όμως που κρύβει μέσα της πολλά προβλήματα, τα οποία
προέρχονται από τη βεβιασμένη και λανθασμένη πολλές φορές εφαρμογή της νέας
γνώσης. Και τούτο διότι οι νέοι αυτοί επιστημονικοί τομείς ενέχουν πολλούς
άγνωστους παράγοντες, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν μπορούν να
αποκαλυφθούν εύκολα πριν από μια ευρείας κλίμακας εφαρμογή. Η θεώρηση αυτή
αναδεικνύει τους πιθανούς κινδύνους μιας αλόγιστης εφαρμογής της νέας γνώσης·
με το διακύβευμα να αφορά την ασφάλεια και την προστασία ή όχι των χρηστών μιας
νέας εφαρμογής, τα δικαιώματά τους εν ολίγοις.
Για τη σωστή προσέγγιση της πολιτικής για τις νέες
τεχνολογίες και της συνακόλουθης πρακτικής, σημασία έχουν τρεις κύριοι τύποι
ηθικών αρχών. Η πρώτη αρχή αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπό το πρίσμα ότι ο
καθένας πρέπει να έχει δικαίωμα στην επιλογή, όπως λ.χ. στο αν μπορεί να
επιλέγει για να εντάξει στη διατροφή του νεοφανή τρόφιμα (μεταλλαγμένα)
ή όχι. Η δεύτερη αρχή έχει να κάνει με την αναγκαιότητα της δημόσιας παρέμβασης
και φροντίδας: με τις κυβερνήσεις και τους ισχυρούς εθνικούς και διεθνείς
οργανισμούς να έχουν την υποχρέωση της σωστής πληροφόρησης, ευαισθητοποίησης
και προστασίας των πολιτών. Το παράδειγμα των γενετικώς τροποποιημένων
οργανισμών είναι αποκαλυπτικό, καθώς μετά την άκριτη εν πολλοίς αλλά
κερδοσκοπική εξάπλωσή τους σε πολλές χώρες, ευτυχώς όχι και στη δική μας, η
ερευνητική σκαπάνη αποκάλυψε κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών,
παραβιάζοντας τα δικαιώματά τους, και ανάγκασε τη Γερμανία λ.χ. να αποφασίσει
πρόσφατα τη διακοπή καλλιέργειας γενετικώς τροποποιημένου καλαμποκιού στο
έδαφός της. Μια τρίτη αρχή αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη, υπό το πρίσμα ότι
επειδή η κάθε επιστημονοτεχνολογική πρόοδος έχει ένα «κόστος», το κόστος αυτό
θα πρέπει να κατανέμεται ακριβοδίκαια, με το μέγιστο δηλαδή να πηγαίνει σε
εκείνους που κερδίζουν από μια νέα εφαρμογή και το ελάχιστο σε αυτούς οι οποίοι
υφίστανται τις επιπτώσεις. Οι ηθικές αυτές αρχές συνδέονται και με το κοινωνικό
πλαίσιο στο οποίο ζούμε, γι’ αυτό η διάκριση επιστημονικών, ηθικών και
κοινωνικών προβλημάτων δεν είναι πάντα εύκολη· κι εδώ επιστρατεύεται η
Βιοηθική για να ρίξει το δικό της φως και να διαλευκάνει αυτές τις διακρίσεις.
Οι αντιστάσεις όμως που εγείρονται από τις
βιοηθικές προσεγγίσεις ενοχλούν πολλούς: Άλλους διότι εμποδίζονται να
αποβλέπουν στην αισχροκέρδεια και άλλους που δεν κατανοούν τους κινδύνους μιας
ανεξέλεγκτης γενετικής μηχανικής με τις σημερινές δυνατότητές της. Το
αποτέλεσμα είναι να ακούγονται απόψεις ότι η Βιοηθική λειτουργεί σαν τροχοπέδη
στην επιστημονοτεχνολογική πρόοδο! Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η Βιοηθική είναι
ένα νέο διεπιστημονικό γνωσιακό αντικείμενο που ασχολείται με την αξιολόγηση της
συμπεριφοράς και των πράξεων του ανθρώπου προς την κατεύθυνση να μην
εμποδίζονται οι ευεργετικές εφαρμογές της νέας γνώσης και να
περιορίζονται οι κίνδυνοι από την αλόγιστη, βεβιασμένη και ανεξέλεγκτη
εφαρμογή της. Δεν είναι δηλαδή οδόφραγμα, όπως θέλουν να την παρουσιάσουν
μερικοί για δικούς τους λόγους.
Η νέα γνώση λοιπόν είναι σαν το νερό που ξεδιψά
αλλά πνίγει κιόλας: Το πώς πρέπει να τη χειριζόμαστε για να μην καταπατούνται τα
ανθρώπινα δικαιώματα είναι αποκλειστικά θέμα βιοηθικής παιδείας και ευαισθητοποίησης
των πάντων, πολιτικών και πολιτών.
Σ. Ν. Αλαχιώτης, καθηγητής
Γενετικής, Ανθρώπινα δικαιώματα στην «πρέσα» της τεχνολογίας
εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 11/10/2009
(απόσπασμα)
Ερωτήσεις:
Α1. Να αποδώσετε περιληπτικά το νόημα του κειμένου σε
150 λέξεις περίπου.
(μονάδες 8)
Α2. (α) Ποιος είναι, σύμφωνα με το συγγραφέα, ο ρόλος της
Βιοηθικής στην
εποχή του νεοτεχνολογικού πολιτισμού; (μονάδες 3)
εποχή του νεοτεχνολογικού πολιτισμού; (μονάδες 3)
(β) « Η
νέα γνώση λοιπόν είναι σαν το νερό που ξεδιψά αλλά πνίγει κιόλας.»
Να εξηγήσετε το νόημα της πιο πάνω
θέσης του συγγραφέα και να την τεκμηριώσετε με ένα δικό σας παράδειγμα. (μονάδες
3)
Α3. (α) Να αναφέρετε τεκμηριωμένα δύο
τρόπους ανάπτυξης της 2ης παραγράφου.
(μονάδες 3)
(β) Ποιος τρόπος και ποιο μέσο
πειθούς χρησιμοποιείται στην 3η παράγραφο;
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με
στοιχεία από το κείμενο. (Οι αντιστάσεις ... τροχοπέδη στην
επιστημονοτεχνολογική πρόοδο!) (μονάδες 3)
ΜΕΡΟΣ Β:
ΓΛΩΣΣΑ (μονάδες 10)
Β1. Να αντικαταστήσετε την
καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις των πιο κάτω φράσεων με μία συνώνυμή
της, έτσι ώστε να μην αλλάξει το νόημα των φράσεων ούτε ο γραμματικός τύπος των
λέξεων:
- Βιώνουμε μια συναρπαστική
εποχή
-
Οι
αντιστάσεις όμως που εγείρονται από τις βιοηθικές προσεγγίσεις
-
ακούγονται
απόψεις ότι η Βιοηθική λειτουργεί σαν τροχοπέδη στην πρόοδο
-
οι
κίνδυνοι από τη βεβιασμένη και ανεξέλεγκτη εφαρμογή της νέας γνώσης
(μονάδες 4)
Β2. Να
γράψετε ένα αντίθετο για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις, διατηρώντας το
γραμματικό τύπο των λέξεων:
-
οι
ευεργετικές εφαρμογές της νέας γνώσης
- καταπατούνται τα
ανθρώπινα δικαιώματα
(μονάδες 2)
Β3. (α)
Να γράψετε ένα παράγωγο/ομόριζο ουσιαστικό και ένα παράγωγο/ομόριζο επίθετο για
το καθένα από τα πιο κάτω ρήματα:
-
χαράσσεται
-
επιστρατεύεται
(β) Να ετυμολογήσετε τις
ακόλουθες λέξεις: λεωφόρος, νεοφανή
(μονάδες 4)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου