Άγνωστο κείμενο:
Έκφραση – Έκθεση
Καθηγήτρια: Βαλεντίνα Σαλτέ Ημερομηνία: 7/11/2011
ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ
Το γραπτό αποτελείται από τρία μέρη
Μέρος Α: Αδίδακτο κείμενο (μονάδες 20)
Να διαβάσετε το πιο κάτω κείμενο και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:
Οι ρυθμοί παραγωγής καινούργιας γνώσης προκαλούν αντιφατικές αντιδράσεις στους στοχαστές της εκπαίδευσης. Πολλοί θριαμβολογούν, άλλοι αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τους γοργούς αυτούς ρυθμούς και ανησυχούν ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις στην επαγγελματική σταδιοδρομία, αφού η ρευστότητα / μεταβλητότητα των δεδομένων φτάνει ως το σημείο τού να μην είναι κάποιος βέβαιος ότι θα αξιοποιήσει αύριο επαγγελματικά τις γνώσεις - δεξιότητες που με κόπο αποκτά σήμερα. Εύλογα αναρωτιούνται οι σχεδιαστές/στοχαστές της εκπαίδευσης: Μήπως αυτά που διδάσκουμε σήμερα δε θα είναι χρήσιμα αύριο; Ποιο το μέλλον της Εκπαίδευσης;
Πιστεύω ότι δε δικαιολογείται τέτοιος πανικός για τη μεταβλητότητα που διαπιστώνουμε στον κόσμο μας σήμερα, όταν έχουμε 2500 χρόνια τη διδασκαλία του Ηράκλειτου ότι: «πάντα χωρεί και ουδέν μένει»[1], ότι «δις ες τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίης[2]». Γιατί, τι είναι αυτό που μεταβάλλεται με γοργό ρυθμό και μας λυπεί που χάνεται τόσο γοργά; Μήπως οι νόμοι της νόησης; οι βασικές δεξιότητες; ο τρόπος αντίληψης της πραγματικότητας; οι μαθησιακές διαδικασίες; Τίποτε απ’ αυτά. Αυτές που παύουν να είναι χρήσιμες, γιατί εκτοπίζονται από άλλες νεότερες, είναι μερικές πρακτικά αξιοποιήσιμες γνώσεις και δεξιότητες, που είναι αναλώσιμες, όπως είναι αναλώσιμες και οι τροφές για τη συντήρηση του οργανισμού. Επίσης, οι γνώσεις και οι δεξιότητες και οι τρόποι σκέψης και δράσης που οικοδομούν την προσωπικότητα του ανθρώπου, τη συνείδηση και το ήθος του, δεν είναι στοιχεία αναλώσιμα αλλά παραμόνιμα[3], δεν κινδυνεύουν να παλαιωθούν όπως οι ποικίλες συσκευές της τεχνολογίας. Ένα παράδειγμα : Η γνώμη του Σωκράτη ότι «είμαι πενήντα χρόνια πολίτης ενεργός στην πόλη μου και έχω ψηφίσει τους νόμους που ισχύουν σήμερα, άρα δεν έχω το ηθικό δικαίωμα να τους παραβιάσω την ώρα που πρόκειται να εφαρμοστούν για μένα», αυτή η γνώμη ούτε μαθαίνεται, αν δε μελετήσουμε προσεκτικά το διάλογο του Σωκράτη με τον Κρίτωνα, ούτε κατανοείται, αν δε γνωρίζουμε τι σημαίνει ενεργός πολίτης, ούτε βιώνεται, αν δε στοχαστούμε τι σημαίνει ηθική συνέπεια, ούτε εγγράφεται στη συνείδηση γρηγορότερα σήμερα λόγω τεχνολογίας, ούτε τροποποιείται η ουσία της γιατί πάλιωσε, ούτε ισχύει πιο πολύ, επειδή έχει καταχωριστεί στη μνήμη του Η/Υ. Η εγγραφή, η αξία, η βίωση, η δύναμή της ανάγονται μόνο στη διαμόρφωση και εγρήγορση της συνείδησης του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, το κύριο έργο της εκπαίδευσης μένει απαρασάλευτο, ίσως πιο αναγκαίο από όσο στο παρελθόν, γιατί χρειάζεται πιο συστηματική φροντίδα η παιδεία του ανθρώπου, ο οποίος χρειάζεται περισσότερη δύναμη σκέψης και πιο ισχυρά κριτήρια πράξης (ήθους), για να πεζοποντοπορεί πάνω στα κύματα της τεχνολογικής, συνεχώς μεταβαλλόμενης, πραγματικότητας.
Χρειάζεται βέβαια να ασκείται ο νέος άνθρωπος στη χρήση της τεχνολογίας (ηλεκτρονικού υπολογιστή / πληροφορικής), για να έχει πρόσβαση στη συσσωρευμένη και διαρκώς ανανεούμενη τυπική, μνημονική γνώση. Αλλά για να είναι καλός χρήστης της τεχνολογικής γνώσης, για να μάθει πώς να μαθαίνει, χρειάζεται πρώτα εκείνα τα στοιχεία παιδείας, που δε μεταβάλλονται με γοργούς ρυθμούς, δεν παλιώνουν, δεν αντικατασταίνονται, αλλά μόνο βελτιώνονται ως προς τη μέθοδο αναζήτησης.
Έχει λοιπόν έργο σημαντικό να κάνει ο δάσκαλος: να πλουτίζει το εννοιολογικό σύστημα και την κριτική ικανότητα και σκέψη των εκπαιδευομένων, για να μπορούν να πεζοποντοπορούν πάνω από τη φαινομενική ροϊκότητα[4] των εννοιών περί των όντων και φαινομένων. Η διαρκώς μεταβαλλόμενη και ανανεούμενη γνώση δεν επηρεάζει ανατρεπτικά παρά μόνο τη δυνατότητα πρόσβασης σε αποθηκευμένες ειδήσεις· δεν επηρεάζει ούτε τα μνημονικά κύτταρα του εγκεφάλου, ούτε την ικανότητα σκέψης και επεξεργασίας των ειδήσεων για παραγωγή συμπερασμάτων. Ό,τι μεταβάλλεται στον τομέα της γνώσης είναι σαν την ταινία του μαγνητοφώνου, που είναι κάτι υλικό. Ο δημιουργός του μαγνητοφώνου και κάτοχος και χρήστης του γίνεται πλουσιότερος, όταν φθείρονται οι ταινίες, τόσο πλουσιότερος όσο πιο πολλές φθείρονται. Και δεν ανησυχεί απ’ αυτήν τη φθορά. Αναγεννιέται ο ίδιος.
Φ. Κ. Βώρου, Κοινωνία της Γνώσης και εκπαιδευτικές - παιδαγωγικές επιπτώσεις (απόσπασμα, διασκευή Β. Σαλτέ)
Ερωτήσεις:
Α1. Να παρουσιάσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του πιο πάνω αποσπάσματος σε 110-130 λέξεις. (μονάδες 8)
Α2. (α) Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της πρώτης παραγράφου; Να αναφέρετε έναν τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η παράγραφος αυτή. (μονάδες 2)
(β) Ποια θέση εκφράζει ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο για τη μεταβλητότητα των δεδομένων που παρατηρείται στην εποχή μας και για το ρόλο της εκπαίδευσης σε σχέση με τους γρήγορους ρυθμούς παραγωγής καινούργιας γνώσης; (μονάδες 2)
(γ) Να αναφέρετε δύο τρόπους και τα αντίστοιχα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί για να τη στηρίξει (ένα μέσο για κάθε τρόπο πειθούς).
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο. (μονάδες 4)
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο. (μονάδες 4)
Α3. Έχει λοιπόν έργο σημαντικό να κάνει ο δάσκαλος: να πλουτίζει το εννοιολογικό σύστημα και την κριτική ικανότητα και σκέψη των εκπαιδευομένων, για να μπορούν να πεζοποντοπορούν πάνω από τη φαινομενική ροϊκότητα των εννοιών περί των όντων και φαινομένων.
Ποιος είναι, κατά την άποψη του συγγραφέα, ο ρόλος του δασκάλου σήμερα, με δεδομένη την τεχνολογική ανάπτυξη και τη διαρκή μεταβολή και ανανέωση της γνώσης; Να σχολιάσετε την άποψη αυτή, τεκμηριώνοντας τη θέση σας με ένα δικό σας παράδειγμα. (μονάδες 4)
Μέρος Β: Γλώσσα (μονάδες 10)
Β1. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις,
διατηρώντας το νόημα της φράσης, το γραμματικό τύπο της λέξης και το συντακτικό της ρόλο στη φράση:
διατηρώντας το νόημα της φράσης, το γραμματικό τύπο της λέξης και το συντακτικό της ρόλο στη φράση:
· εκτοπίζονται από άλλες νεότερες
· διαμόρφωση της συνείδησης του ανθρώπου
· το κύριο έργο της εκπαίδευσης μένει απαρασάλευτο
(μονάδες 3)
Β2. Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις, χωρίς να αλλάξετε το γραμματικό τους τύπο, ώστε να δοθεί ακριβώς το αντίθετο νόημα στις φράσεις:
· αυτό που μας λυπεί
· Ό,τι μεταβάλλεται είναι κάτι υλικό
· δεν ανησυχεί απ’ αυτήν τη φθορά
(μονάδες 3)
Β3. Να δώσετε (α) ένα παράγωγο ουσιαστικό και (β) ένα παράγωγο επίθετο για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις:
- αντιμετωπίζουν
- μεταβάλλεται
- κατανοείται
- στοχαστούμε
(μονάδες 4)
Μέρος Γ: Παραγωγή επικοινωνιακού λόγου (έκθεση) (μονάδες 40)
«Κατά συνέπεια, το κύριο έργο της εκπαίδευσης μένει απαρασάλευτο, ίσως πιο αναγκαίο από όσο στο παρελθόν, γιατί χρειάζεται πιο συστηματική φροντίδα η παιδεία του ανθρώπου, ο οποίος χρειάζεται περισσότερη δύναμη σκέψης και πιο ισχυρά κριτήρια πράξης (ήθους), για να πεζοποντοπορεί πάνω στα κύματα της τεχνολογικής, συνεχώς μεταβαλλόμενης, πραγματικότητας.»
Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα στον τύπο, προσβλητικά για το δημόσιο σχολείο, να απευθύνεις, ως μαθητής/τρια Λυκείου, επιστολή στον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, για να υποστηρίξεις τη διαχρονική αξία της παιδείας σ’ έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, καθώς και το κοινωνικό δικαίωμα όλων των μαθητών στη δημόσια εκπαίδευση. Στη συνέχεια, να υποβάλεις συγκεκριμένες εισηγήσεις για αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου, ώστε αυτό να υπηρετεί πραγματικά τον απώτερο στόχο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης για ένα «ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο».
(έκταση 450-500 λέξεις)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου