ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ
Σύνολο μονάδων γραπτού: 30
Ι. Ποιήματα Κ.Π.Καβάφη: Η πόλις και Απολείπειν ο θεός Αντώνιον
Η πόλις
Είπες˙ «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθειά μου μια καταδίκη είναι γραφτή˙
κι είν’ η καρδιά μου – σαν νεκρός – θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα».
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά ’βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς˙
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού – μη ελπίζεις –
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη τη μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.
Απολείπειν ο θεός Αντώνιον
Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί
αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές –
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν,
την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν,
τα σχέδια της ζωής σου
που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.
Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν ένα όνειρο,
πως απατήθηκεν η ακοή σου
μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.
Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι
με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,
ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,
τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις
Ερωτήσεις Α:
1. Σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρίσκεται ο ήρωας του ποιήματος «Η πόλις» και γιατί; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με τέσσερις τουλάχιστον λέξεις ή φράσεις από το ποίημα. (μον. 4)
2. Ποια στάση ζωής υποδεικνύει ο ποιητής στο ποίημα «Απολείπειν ο θεός Αντώνιον»; Τεκμηριώστε την απάντησή σας με αναφορά σε συγκεκριμένες φράσεις του ποιήματος. (μον. 6)
3. Να εντοπίσετε δύο τεχνικές που χρησιμοποιεί ο Καβάφης και στα δύο ποιήματα και να εξηγήσετε με συντομία τι υπηρετεί η χρήση τους στο κάθε ποίημα. (μον. 6)
Ι. Οδυσσέα Ελύτη, Άξιον Εστί, Τα Πάθη: Ψαλμός Β΄και άσμα δ΄
Ψαλμός Β
ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ μού έδωσαν ελληνική·
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχρινοί, θείοι κι εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια·
και πνοές από τη ρεματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων,
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα - πρώτα Δόξα Σοι.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα - πρώτα Δόξα Σοι!
Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια,
στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων.
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου!
άσμα δ΄
Ένα το χελιδόνι Ü κι η άνοιξη ακριβή
Για να γυρίσει ο ήλιος Ü θέλει δουλειά πολλή
Θέλει νεκροί χιλιάδες Ü νά΄ναι στους τροχούς
θέλει κι οι ζωντανοί να Ü δίνουν το αίμα τους.
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü μ΄έχτισες μέσα στα βουνά
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü μ΄έκλεισες μεσ’τη θάλασσα.
Πάρθηκεν από μάγους Ü το σώμα του Μαγιού
Το ’χουνε θάψει σ’ένα Ü μνήμα του πέλαγου
Σ’ ένα βαθύ πηγάδι Ü το ’χουνε κλειστό
μύρισε το σκοτά Ü δι κι όλη η Άβυσσο.
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü μέσα στις πασχαλιές και Συ
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü μύρισες την Ανάσταση!
Σάλεψε σαν το σπέρμα Ü σε μήτρα σκοτεινή
Το φοβερό της μνήμης Ü έντομο μες στη γη
Κι όπως δαγκώνει αράχνη Ü δάγκωσε το φως
Έλαμψαν οι γιαλοί Ü κι όλο το πέλαγος.
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü μ’ έζωσες τις ακρογιαλιές
Θέ μου Πρωτομάστορα Ü στα βουνά με θεμέλιωσες!
Ερωτήσεις Β΄:
1. Να παρουσιάσετε με συντομία τα συναισθήματα και τη στάση του ποιητή απέναντι στην ελληνική γλώσσα, όπως αυτά φαίνονται στον Ψαλμό Β. (μον. 2.5)
2. Να γράψετε ένα εκφραστικό μέσο που χρησιμοποιεί ο Ο. Ελύτης στον Ψαλμό Β΄και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με δύο παραδείγματα. (μον. 1.5)
3. Να εντοπίσετε στον Ψαλμό Β΄και να εξηγήσετε με συντομία μία αναφορά για κάθε ένα από τα πιο κάτω: (α) ιστορικές περιπέτειες του Ελληνισμού, (β) χριστιανική παράδοση (γ) αρχαίος κόσμος και (δ) πνευματική / πολιτιστική κληρονομιά του Ελληνισμού. (μον. 6)
4. Με ποιες ιστορικές περιπέτειες του Ελληνισμού συνδέεται το άσμα δ΄;
Να τεκμηριώσετε με αναφορές από το ποίημα. (μον. 3)
Να τεκμηριώσετε με αναφορές από το ποίημα. (μον. 3)
5. Τι συμβολίζουν στο άσμα δ: «το σώμα του Μαγιού», οι «Μάγοι», «το έντομο της μνήμης», «η Άβυσσος»; (μον. 2)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου